Ο Jean-Marc Jancovici, ειδικός στα ζητήματα της ενέργειας και της κλιματικής αλλαγής, συζητά με τον διάσημο κομίστα Christophe Blain για την εξάρτηση του σύγχρονου ανθρώπου από τα ορυκτά καύσιμα, για τις βαθιές αλλαγές που επιφέρει η ανθρώπινη δραστηριότητα στο φυσικό περιβάλλον και ειδικότερα στο κλίμα, καθώς και για το τι συνεπάγεται αυτό για την κοινωνία στο σύνολό της. Υποδυόμενοι άλλοτε τον εαυτό τους και άλλοτε φανταστικούς ρόλους, οι δύο ήρωες ανασυνθέτουν με ευφάνταστο τρόπο τη μεγάλη περιπέτεια της ανθρωπότητας, μέσα από το πρίσμα της ενέργειας και του κλίματος. Στην πορεία της συναρπαστικής τους κουβέντας, ο Jancovici καταρρίπτει μύθους, στηλιτεύει την οικειοποίηση της οικολογίας από τις επιχειρήσεις, προτείνει λύσεις που θα μπορούσαν να διαμορφώσουν το ενεργειακό αύριο των κοινωνιών και το κλιματικό μέλλον του πλανήτη. Με γνώση και ειλικρίνεια, κέφι και χιούμορ, το απολαυστικό, ευφυές graphic novel των Jancovici και Blain μάς καλεί να αναστοχαστούμε για τα ενεργειακά και τα κλιματικά διακυβεύματα της εποχής μας, να «σηκώσουμε τα μανίκια» και να στρωθούμε στη δουλειά!

Η παρούσα 3η επικαιροποιημένη έκδοση του βιβλίου Πόλη και πολεοδομικές πρακτικές έρχεται 10 χρόνια μετά την αναθεωρημένη 2η έκδοση του 2014. Τη δεκαετία που μεσολάβησε οι πόλεις και ο χωρικός σχεδιασμός επηρεάστηκαν σε σημαντικό βαθμό από την επέκταση των ψηφιακών εφαρμογών, την ένταση των φαινομένων της κλιματικής αλλαγής, τις επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19 και τις γενικότερες γεωπολιτικές ανακατατάξεις. Το βιβλίο επικαιροποιείται προκειμένου να συμπεριλάβει τις σημαντικές επιπτώσεις αυτών των εξελίξεων στις θεωρίες και τις πρακτικές σχεδιασμού των πόλεων.

Η παρούσα έκδοση εκτός των απαραίτητων αναθεωρήσεων και συμπληρώσεων απλοποιεί και βελτιώνει τη δομή των κεφαλαίων περιλαμβάνοντας την εισαγωγή, 12 κύρια κεφάλαια και τον επίλογο. Τα κεφάλαια του βιβλίου οργανώνονται σε τρία μέρη: έννοιες και θεωρητικές προσεγγίσεις, ρυθμίσεις και πολιτικές, εφαρμογές και παραδείγματα. Κάθε μέρος περιλαμβάνει τέσσερα κεφάλαια που αντιστοιχούν στην εξέταση τεσσάρων βασικών συνιστωσών του χωρικού σχεδιασμού που διαμορφώνουν το πλαίσιο και τις αρχές σχεδιασμού των πόλεων: την εξέλιξη των αντιλήψεων και των πρακτικών, τις μορφές και τα εργαλεία ρύθμισης της αστικής ανάπτυξης, την αλληλεπίδραση αστικών μετακινήσεων και χρήσεων γης και τις προτεραιότητες της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης. Η νέα αυτή δομή αναδεικνύει την ισότιμη συμβολή και τη συνέργεια των τεσσάρων βασικών συνιστωσών σε καθένα από τα τρία μέρη του βιβλίου.

Πιστεύουμε ότι η νέα έκδοση ανταποκρίνεται στην ανάγκη ενημέρωσης και κατανόησης της εξέλιξης του χωρικού σχεδιασμού και ελπίζουμε ότι θα συμβάλει ουσιαστικά στον επιστημονικό διάλογο, την έρευνα και την εκπαίδευση συμπληρώνοντας και ανανεώνοντας τη σχετική ελληνική βιβλιογραφία, στο κρίσιμο επιστημονικό και επαγγελματικό πεδίο του σχεδιασμού της βιώσιμης ανάπτυξης των πόλεων, οι οποίες ως τόπος διαβίωσης μεγάλου μέρους του πληθυσμού είναι ευαίσθητοι αποδέκτες των πιέσεων αλλά και φορείς καινοτόμων λύσεων απέναντι στα μεγάλα προβλήματα και τις προσδοκίες για ένα βιώσιμο μέλλον.

Πώς ο σχεδιασμός του αστικού χώρου επηρεάζει την καθημερινή ζωή των παιδιών που μεγαλώνουν στην πόλη, και ειδικά στην ελληνική πόλη; Γιατί ο βαθμός ευημερίας των παιδιών είναι ίσως ο πιο καθοριστικός δείκτης βιωσιμότητας και ανθεκτικότητας μιας πόλης; Ποιες καλές πρακτικές υιοθετούν οι πόλεις που είναι φιλικές για τα παιδιά και πώς μπορούμε να διδαχθούμε από αυτές;

Αυτά είναι τα κύρια ερωτήματα στα οποία απαντά το βιβλίο, που πραγματεύεται τη σχέση της παιδικής ηλικίας με τον αστικό χώρο, ιστορικά και στο σήμερα. Με πλούσιο φωτογραφικό υλικό και ευσύνοπτη παρουσίαση της ύλης, το βιβλίο απευθύνεται τόσο σε φοιτητές και ερευνητές όσο και σε κάθε αναγνώστη που ενδιαφέρεται να εμβαθύνει στο θέμα, με στόχο να αποτελέσει πηγή έμπνευσης για τους ειδικούς αλλά και για το ευρύ κοινό.

Στο κατώφλι της τέταρτης Βιομηχανικής Επανάστασης οι νέες τεχνολογίες αλλάζουν τον χάρτη στον τουρισμό. Αποτελούν όχημα ψηφιακού μετασχηματισμού παρέχοντας ισχυρά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα στις επιχειρήσεις φιλοξενίας, ενισχύουν τη βιωσιμότητα των προορισμών, επιδρούν στη δομή και τη διάρθρωση της παγκοσμιοποιημένης τουριστικής αγοράς και λειτουργούν ως φορέας διαμόρφωσης μιας νέας εμπειρίας για τον τουρίστα.

Το βιβλίο μελετά τις έξυπνες πόλεις και τις σχετικές με αυτές δραστηριότητες εξυπηρετώντας πολλαπλούς στόχους. Πρώτον, να αποσαφηνίσει το πλαίσιο της έξυπνης πόλης και τον ρόλο της διακυβέρνησης σε αυτή. Δεύτερον, να γίνει ένας οδηγός για κυβερνήσεις, ερευνητές και επαγγελματίες βοηθώντας τους να κατανοήσουν τι είναι η έξυπνη πόλη, σύμφωνα με τη βιβλιογραφία και τη διεθνή πρακτική, προσδιορίζοντας τα στοιχεία που συνθέτουν μια έξυπνη πόλη και τα τεχνολογικά εργαλεία που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να εξυπηρετηθεί η αποστολή της. Τρίτον, να προσφέρει στους αναγνώστες τα εργαλεία που θα τους βοηθήσουν να αντιληφθούν, να εκτιμήσουν τις δυνατότητες, να διαχειριστούν την ανάπτυξη και να αξιολογήσουν το αποτέλεσμα ενός έργου έξυπνης πόλης. Τέταρτον, να χρησιμεύσει ως διδακτικό υλικό για φοιτητές που προσεγγίζουν ζητήματα σχετικά με την έξυπνη πόλη. Από αυτή την άποψη, κάθε κεφάλαιο έχει συγκεκριμένα μαθησιακά αποτελέσματα και ένα σύνολο ερωτήσεων για την υποστήριξη της μάθησης. Ως εκ τούτου, χρησιμοποιούνται αρκετά αποτελέσματα από συνεχιζόμενες μελέτες, ευρύ επιστημονικό υλικό (άρθρα, βιβλία και εκθέσεις), στοιχεία από εμπειρογνώμονες, προσωπικές εμπειρίες και παραδείγματα πόλεων.

Κύριοι στόχοι της δεύτερης έκδοσης του βιβλίου είναι η ανάδειξη της αναγκαίας διεπιστημονικής διάστασης στη διερεύνηση των ζητημάτων τα οποία αφορούν την ελληνική τουριστική ανάπτυξη, καθώς και η σύνδεσή τους με την ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα και πλούσια επιστημονική βιβλιογραφία των τελευταίων 70 χρόνων. Συγχρόνως επιχειρείται, μέσω ερευνητικών προτάσεων και προτάσεων πολιτικής, η διερεύνηση θεμάτων που σχετίζονται με την ανταγωνιστικότητα, την οικονομία, την απασχόληση, την ανάπτυξη, τους προορισμούς, τα κίνητρα και την πολιτική και δύνανται να αποτελέσουν πεδίο άλλων ερευνητικών προσεγγίσεων στο μέλλον.

Η μετάβαση στην ψηφιακή εποχή και οι όλο και πιο προηγμένες τεχνολογίες που εισάγονται συμβάλλουν με καινοτόμους τρόπους τόσο στην κατανόηση της πολυπλοκότητας του χώρου και των διαδικασιών και μορφών μετασχηματισμού του όσο και στην αντιμετώπιση και διαχείριση των σύνθετων και πολυεπίπεδων προβλημάτων του μέσω φυσικο-ψηφιακών αλληλεπιδράσεων. Για τον χωρικό σχεδιασμό, η ψηφιακή εποχή δεν αφορά μόνο την αυτοματοποίηση των εργαλείων ή και εν γένει του συστήματος σχεδιασμού. Αφορά πολύ περισσότερο την αναζήτηση ενός νέου σχεδιαστικού προτύπου και ενός νέου οράματος στο οποίο ο ψηφιακός μετασχηματισμός μπορεί να παίξει κρίσιμο ρόλο. Μέσα από τα 10 κεφάλαια αυτού του βιβλίου, οι συγγραφείς τους αναδεικνύουν σημαντικά ζητήματα στη θεώρηση του χωρικού σχεδιασμού υπό το πρίσμα της ψηφιακής εποχής, όπως ο εξελικτικός μετασχηματισμός, η μεταφορά και η δημιουργία γνώσης μέσω ψηφιακών συστημάτων και μέσων κοινωνικής δικτύωσης, καθώς και η αξιοποίηση ψηφιακών εργαλείων και τεκμηρίων για τον σχεδιασμό της βιώσιμης ανάπτυξης των πόλεων, της κινητικότητας και των δικτύων.

Ο τουρισμός αναπτύσσεται πλέον σε μια μεγάλη ποικιλία ειδικών και εναλλακτικών μορφών, οι οποίες στοχεύουν να ικανοποιήσουν τις πολλαπλές και διαφοροποιημένες ανάγκες του ιδιαίτερα απαιτητικού και ενημερωμένου σύγχρονου τουρίστα-επισκέπτη, που αναζητεί στα ταξίδια του μεγαλύτερη επαφή με το περιβάλλον, τον πολιτισμό και την τοπική κοινωνία, δηλαδή την αυθεντική εμπειρία στον εκάστοτε τόπο επίσκεψης.