Κατεβάστε
τον κατάλογο βιβλίων των εκδόσεων Κριτική
PDF (8,6 Mb)
Επικοινωνήστε μαζί μας για ερωτήσεις καταλόγου
Σε αυτή τη μονογραφία ο Π. Θεοδώρου επιχειρεί δύο πράγματα. Από τη μια, παρουσιάζει την προσέγγισή του πάνω σε ορισμένα σημεία της φαινομενολογικής σκέψης του Έντμουντ Χούσερλ καθώς και τις απόψεις του για το φαινόμενο του νοητικού πειραματισμού στις επιστήμες και στη Φιλοσοφία. Από την άλλη, εφαρμόζει αυτή την ερμηνεία σε καίρια ζητήματα της φιλοσοφίας της αντίληψης, της φιλοσοφίας της επιστήμης, και της φιλοσοφίας της πράξης.
Πρόκειται για ένα ιστορικό ντοκουμέντο, που φωτίζει πτυχές της φαινομενολογικής φιλοσοφίας, η οποία εξακολουθεί να προσδιορίζει μεγάλο μέρος της σύγχρονης φιλοσοφικής σκέψης. Τα κείμενα που προτείνονται εδώ ως ορισμοί της φαινομενολογίας αναδεικνύουν την εσωτερική ένταση της σχέσης δύο μεγάλων φιλοσόφων.
«Γι’ αυτό ακριβώς προσπάθησα, σε πολλά κείμενά μου, να επικροτήσω συνάμα μια ορισμένη διεθνικότητα, έναν ορισμένο κοσμοπολιτισμό, υποδεικνύοντας ταυτόχρονα ότι πέραν του κοσμοπολιτισμού υπάρχει μια εμπειρία της διεθνικότητας που υπερφαλαγγίζει τη διεθνικότητα: σ’ αυτόν τον αιώνα έχουμε μάθει να οδεύουμε προς τη συνάντηση του άλλου —του εξόριστου, του μετανάστη, του πρόσφυγα— εκεί μάλιστα που ο άλλος δεν υφίσταται, δεν έχει τα δικαιώματα του πολίτη και δεν είναι πολίτης.» Ζακ Ντερριντά.
Η συγγραφέας πραγματεύεται το πρόβλημα της μεταφοράς, ενός γλωσσικού φαινομένου που το συναντούμε στο σύνολο της γλωσσικής πρακτικής: από τη λογοτεχνία, που θεωρείται ο κατεξοχήν τόπος της μεταφοράς, η συζήτηση μετατοπίζεται τόσο σε μεταφορές κοινής χρήσης, όπως το να αποκαλούμε κάποιον «γάτα», «τούβλο», «μαϊντανό», όσο και σε φιλοσοφικές αλλά και σε επιστημονικές μεταφορές.
Στον Λάιμπνιτς, όπως και στον Σπινόζα, η έννοια της έκφρασης έχει ταυτόχρονα θεολογική, οντολογική και γνωσιολογική σημασία. Σε αυτή στηρίζουν τις θεωρίες τους για το Θεό, τα δημιουργήματα και τη γνώση. Οι δυο φιλόσοφοι , ανεξάρτητα ο ένας από τον άλλο, φαίνεται να στηρίζονται στην ιδέα της έκφρασης για να υπερβούν τις δυσκολίες του καρτεσιανισμού, για να επανιδρύσουν τη Φιλοσοφία της Φύσης και ακόμη για να ενσωματώσουν τα συμπεράσματα του Καρτέσιου σε συστήματα ριζικά αντίθετα προς την καρτεσιανή θεώρηση του κόσμου.
Αντικείμενο του βιβλίου αποτελούν ο έντονα φορτισμένος χώρος της χρήσης ναρκωτικών και ο σχεδόν αγνοημένος απ’ τον επιστημονικό λόγο χώρος της ομοφυλοφιλίας. Ωστόσο, δεν πρόκειται για μια ακόμα ανάλυση των αιτίων ή των μεθόδων ελέγχου ανεπιθύμητων συμπεριφορών. Κεντρικό ζήτημα του βιβλίου αποτελεί, αντίθετα, η κοινωνική κατασκευή αυτού που ορίζεται ως παρέκκλιση ή έγκλημα.
Αφότου κυκλοφόρησε το 1987, το βιβλίο έγινε παγκοσμίως το βασικό εγχειρίδιο στο συγκεκριμένο επιστημονικό πεδίο. Οι κύριες μεθοδολογικές αρχές συνοδεύονται από έναν κατάλογο κριτικής αξιολόγησης που μπορεί να εφαρμοστεί σε οποιαδήποτε μελέτη, ενώ ταμεθοδολογικά χαρακτηριστικά των βασικών μορφών ανάλυσης (ανάλυση κόστους, ανάλυση κόστους/αποτελεσματικότητας, ανάλυση κόστους/χρησιμότητας, ανάλυση κόστους/οφέλους) εξηγούνται λεπτομερώς.
Η ιδέα που διατρέχει το βιβλίο αυτό είναι πως η ετερότητα ενδιαφέρει όταν (ανα)παράγει σχέσεις εξουσίας: σχέσεις εξουσίας ανάμεσα σε μειονότητες και κράτη, σχέσεις ισχύος ανάμεσα ή μέσα στις ίδιες τις ομάδες, σχέσεις ανισότητας ανάμεσα σε μετανάστες και γηγενείς, κ.ο.κ.
Η πολυπολιτισμικότητα είναι το κυρίαρχο φαινόμενο της εποχής μας. Στο βιβλίο εξετάζονται η σημερινή ποικιλότητα πολιτισμών και οι κυριότερες διαστάσεις της πολιτισμικής ταυτότητας υπό το πρίσμα της πολιτισμικής ανθρωπολογίας και της ανθρώπινης οικολογίας.
Με τις ρηξικέλευθες, ενίοτε αιρετικές απόψεις του, ο συγγραφέας στρέφεται ενάντια στο δογματισμό, όπως αυτός εκφράζεται από τα επίσημα πιστεύω της εποχής μας. Η στάση του αυτή εντάσσεται στην παράδοση του αρχαίου σκεπτικισμού και της μοντέρνας κριτικής θεωρίας, που δεν αφορά μόνο την αποδόμηση των αξιών, αλλά και την εξασφάλιση του «κανονιστικού περιεχομένου της νεωτερικότητας».
Το βιβλίο έρχεται να καλύψει ένα σημαντικό κενό στην ελληνική βιβλιογραφία, μελετώντας τη στροφή του σύγχρονου ανθρώπου ξανά στη θρησκεία και την υιοθέτηση μορφών θρησκευτικής έκφρασης, που είναι μεν απόρροια της έλλειψης νοήματος και των ανασφαλειών τις οποίες γεννά η σύγχρονη κοινωνία, συμπίπτει, όμως, και με τη μετάβαση του δυτικού κόσμου από την παραδοσιακή κλειστή κοινότητα στην ανοιχτή κοινωνία της νεωτερικότητας.
Το εγχείρημα της ενοποίησης των ευρωπαϊκών κρατών στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης δεν συνεπάγεται μόνο οικονομικές αλλαγές αλλά, επιπλέον, οδηγεί στη συγκρότηση μιας νέας υπερκρατικής βαθμίδας καταστολής, που λειτουργεί σε διαντίδραση με την αντίστοιχη εθνική.
Η ιστορία του πλανήτη μας δεν είναι γραμμική. Ακολουθώντας την παράδοση των Fernand Braudel, Gilles Deleuze και Felix Guattari, ο de Landa συσχετίζει τις διακριτές κινήσεις και αλληλεπιδράσεις ύλης και ενέργειας μέσω των ανθρώπινων πληθυσμών της χιλιετίας.
Το εξαιρετικά επίκαιρο βιβλίο του Παναγιώτη Δημητρόπουλου, επιχειρεί να δώσει μια συνολική εικόνα των σχέσεων Κράτους και Εκκλησίας στη χώρα μας. Ο συγγραφέας παραθέτει πλήθος στοιχείων για την ιστορική και συγκριτική διάσταση της διαπλοκής των δύο θεσμών και παρουσιάζει με απλό και σαφή τρόπο τη συνταγματική θέση της Εκκλησίας στην ελληνική Πολιτεία.
Ο Ντεκάρτ και ο Καντ θεωρούσαν πως φτάνουμε στη γνώση της φύσης ελέγχοντας, επιδιορθώνοντας και «γυαλίζοντας» τον καθρέφτη που ανακλά το είδωλό της. Όμως, η εικόνα που έχουμε για τη φύση από την εποχή του Ντεκάρτ έχει αλλάξει, όπως έχουν αλλάξει και οι προσδοκίες των ανθρώπων ως προς τα όρια της ανθρώπινης γνώσης για τη φύση.
Η οικονομία των μαιευτικών υπηρεσιών χαρακτηρίζεται από κυριαρχία του παραγωγού και αδυναμία του αγοραστή. Το τίμημα αυτής της ανισορροπίας είναι το υψηλό κόστος και η χαμηλή αξία των παρεχομένων υπηρεσιών.