Η πρωτοτυπία της σκέψης του Mann έγκειται στη συνθετική απόπειρα της μαρξικής, βεμπεριανής και μιλιταριστικής σχολής, που έχει ως αποτέλεσμα την ανάδειξη του πολέμου και των διεθνών σχέσεων ως κρίσιμων παραγόντων για τη διαμόρφωση της κοινωνικής ανάπτυξης, του καπιταλισμού και της δράσης των κοινωνικών τάξεων εντός του κράτους. Με αυτό τον τρόπο έρχεται αντιμέτωπος με την κρατούσα κοινωνική θεωρία, που συνήθως επικεντρώνει το ενδιαφέρον της στις σχέσεις του καπιταλισμού, των κοινωνικών τάξεων και του κράτους στο πλαίσιο ενός έθνους-κράτους, είτε παραμελώντας τις διεθνείς σχέσεις, το μιλιταρισμό και τον πόλεμο, είτε προσπαθώντας να τα ερμηνεύσει με όρους καπιταλιστικής οργάνωσης και ταξικής δομής.

Με αφετηρία το κεφάλαιο περί της αναλυτικής αυτονομίας του κράτους έναντι της οικονομίας, ο Mann προχωρά στα επόμενα κεφάλαια στην ιστορική ανάλυση της δημιουργίας των πρώτων ιστορικών κρατών και αυτοκρατοριών, αναλύει την ανάδυση των ευρωπαϊκών δυναστικών κρατών του μεσαίωνα, αναλύει τη διαλεκτική σχέση κρατών, τάξεων και εθνικισμού, την πορεία του μιλιταρισμού στη νεωτερική Ευρώπη και την τυχαία πτώση της από το προσκήνιο της ιστορίας, και εξηγεί τους λόγους που οδηγούν πρωτοποριακά έθνη στην παρακμή.

Ο τόμος ολοκληρώνεται με το κεφάλαιο «Η σκοτεινή πλευρά της δημοκρατίας» που δημοσιεύτηκε ως άρθρο το 1999 και εισάγει τον αναγνώστη στη σκέψη του Mann για την πορεία της δημοκρατίας σε περιβάλλον εθνοτικών συγκρούσεων τον 21ο αιώνα.