Εκπληκτική, γλυκιά, μικρή και ανυπεράσπιστη Αντιγόνη. Δεν υπήρξε ποτέ μεγαλύτερη τραγωδία από αυτή, σκέφτηκε ο Κουόνταμ σαν σε όνειρο. Δεν είναι ένα τεράστιο έργο μόνο για τον θρίαμβο της καρδιάς πάνω στη λογική. Είναι η αγάπη, αυτός ο καταιγισμός αγάπης, που κάνει μεγάλη και αξεπέραστη την Αντιγόνη. Είναι αυτός ο αντίλαλος, αυτή η προφητεία, αυτή η κραυγή που έρχεται από μακριά: «Όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι μπροστά στο τέλος».

Φτερούγισε η καρδιά του όπως τότε και ένιωσε αυτή την ακαταλάγιαστη αυθεντική θλίψη να ζεις σύμφωνα με τους στίχους, σύμφωνα με «αυτούς» τους στίχους· τον πρόφθασαν τα νέα της ασθένειας του Μάρκο, έπειτα θυμήθηκε τη Μιράντα, εκεί στο πλάι του, να καταστρώνουν σχέδια για το μέλλον. Σιωπή. Τον κυρίευσε εκ νέου αυτό το ονειρικό χάδι, η συνάφεια της Αντιγόνης με το αργό, ήρεμο βήμα που έπρεπε να είχε κάνει εκεί, σ’ εκείνο το σκηνικό, ενάντια στην ηλιθιότητα του κόσμου.

Το να διδάσκεις ελληνικά σημαίνει να αντικατοπτρίζεσαι στο σύμπαν· σημαίνει να διαχωρίζεις, να βγαίνεις και να ξαναμπαίνεις στον χρόνο, γνωρίζοντας εντέλει την πραγματική του φύση· είναι ένα σύνολο λέξεων, διάσπαρτα φώτα, αναμμένα κατ’ εντολή για την αναγνώριση των πραγμάτων, ένα κάθε φορά, από τα πιο ταπεινά μέχρι τα πιο σπουδαία, μια μακρά λίστα προγεύσεων της μοίρας για όποιον πράγματι αναρωτιέται για το αύριο· είναι μια πρόκληση αοριστίας, μια αέναη προσπάθεια κατανόησης ανάμεσα στο πνεύμα και στα πράγματα.

Μπροστά απ’ το παγκάκι, εκεί στην άκρη του πάρκου της Βίλας Όλμο, πέρασαν διαδοχικά μια άμαξα, ένα φορτηγό και μια τρελαμένη Ducati· πέρασε μπροστά τους όλη η ιστορία της αυτοκίνησης. Ήταν αστείο, σκέφτηκε ο Κουόνταμ, πόσο περιττή του φαινόταν όλη αυτή η ταχύτητα. Τρέχεις για να επιλύσεις ζητήματα· προσπερνάς τον προορισμό σου και ούτε καν το καταλαβαίνεις, γιατί την επόμενη μέρα ξαναρχίζεις τα ίδια. Στην πραγματικότητα όμως προχωράς κάνοντας έναν κύκλο, αυτό είναι όλο.

Κι όμως έπρεπε να ξεμυτίσει για χάρη του Μάρκο, ο οποίος περιστρεφόταν κάνοντας έναν κύκλο στενότερο απ’ τον δικό του, και δεν μπορούσε απλώς να σηκωθεί να φύγει πριν δώσει κάποιο νόημα στο πέρασμά του από κει. Δεν ήταν δυνατόν να είναι εγκλωβισμένος ο Μάρκο αποκλειστικά σε ένα σύμπαν που αποτελούνταν μόνο από λέξεις και από τυχαία και αποσπασματικά συναπαντήματα πραγμάτων και προσώπων, χωρίς να υπάρχει μέσα σε όλο αυτό μια ιστορία, μια σύνδεση, ένα φως.

Έπρεπε να του χαρίσει ένα δώρο όσο γινόταν πιο σημαντικό, κάτι πέρα από την ευτυχία ή τη δυστυχία, την αγάπη ή την έλλειψή της, το πεπρωμένο ή τον Θεό, την ανεξήγητη τυχαιότητα της γέννησης και του θανάτου, κάτι πέρα και πάνω απ’ όλα αυτά, ένα φτερούγισμα ύψιστης μελωδίας, και ακόμη περισσότερο μιας μελωδίας πελώριας, που φέρουμε εντός μας πέρα από τα όρια του δοσμένου χρόνου. Το δώρο αυτό είναι η περηφάνια να λέγεσαι άνθρωπος και να ζεις σ’ αυτή την αποκάλυψη· γιατί δεν έχει σημασία πόσο ζει κανείς, αλλά με πόσο φως μέσα του, δίχως παράπονο
και δίχως δάκρυα.

«Δεν νομίζω ότι είναι έτσι, δεν τίθεται ζήτημα χρόνου· ο χρόνος διευρύνεται ή περιορίζεται ανάλογα με το πώς νιώθεις και πώς τον αποκαλείς· αποτελεί ευσεβή πόθο η πεποίθηση ότι ο περισσότερος χρόνος σού χαρίζει περισσότερη ευτυχία, γιατί αυτό που εντέλει μετρά είναι η συνειδητότητα του χρόνου που θα ζήσεις. Έπειτα, Μάρκο, να ξέρεις ότι το να είσαι μόνος, είτε στον πυρήνα της γης είτε στο βασίλεμα του φεγγαριού, είναι ακριβώς το ίδιο για όλους ανεξαιρέτως. Εκείνο όμως που έχει μεγαλύτερη αξία στον χρόνο που βιώνεις συνειδητά και που σου απομένει είναι οι νύχτες σου να μη στοιχειώνουν τις μέρες σου, η νύχτα να γίνεται για σένα μάνα».