Ταυτόχρονα, αναλύει την ιδιάζουσα ιστορική διασταύρωση του Διαφωτισμού με τον Φιλελληνισμό με βάση το δίπολο ταυτότητα-ετερότητα και με άξονα το έργο σημαντικών εκπροσώπων της Νεοελληνικής λογοτεχνίας και γραμματείας, όπως ο Μακρυγιάννης, ο Κοραής, ο Παπαρρηγόπουλος, ο Σεφέρης.

Ο συγγραφέας, ακολουθώντας και επεκτείνοντας τον στοχασμό του Κορνήλιου Καστοριάδη, υποστηρίζει ότι η εθνική φαντασίωση βρίσκεται στον πυρήνα του φαντασιακού Διαφωτισμού, ενσαρκώνοντας το ουσιαστικό παράδοξό του: συνυφαίνει την ανθρωπολογική οικουμενικότητα με την υπεροχή του πολιτισμικού ιδεώδους.

Σημαντικό στοιχείο της λειτουργίας του παραδόξου αυτού -και θεμελιακό στοιχείο της αμφισημίας του- είναι η Ελλάδα, το οικουμενικό άλλοθι και η πολιτισμική προϋπόθεση πίσω από την εθνική-πολιτισμική συγκρότηση σε όλη την αποικιοκρατική Ευρώπη.

«Ξαναζούμε τις ένδοξες μέρες του 1821 μέσα από 14 και 1 βιβλία», Γιάννης Αντωνιάδης, www.bookfeed.gr, 25/3/21

Ο Στάθης Γουργουρής συζητά για το περιεχόμενο του βιβλίου του με αφορμή τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821, You Tube, 22/3/21

Για τη διένεξη μεταξύ νεοελληνιστών εντός και εκτός συνόρων, σχετικά με τον ορισμό της ελληνικότητας δείτε τα παρακάτω δημοσιεύματα:

Β. Λαμπρόπουλος: «Η Ιστορία απέναντι στη λογοτεχνία«, Ελευθεροτυπία, 08.02.2008

Κ. Γεωργουσόπουλος: «Οικουμενικοί Μιτσιγκάνοι«, Τα Νέα, 16.02.2008

Α. Λιάκος: «Ο εξευτελισμός του δημοσίου διαλόγου«, Τα Νέα, 23.02.08

Στ. Γουργουρής: Επιστολή στα Νέα, 25.02.2008

Κ. Σχινά: «Μαθήματα ενός δασκάλου», Ελευθεροτυπία, 29.02.2008

Κ. Γεωργουσόπουλος: «Χαγάνοι ορνεοκέφαλοι βυσσοδομούν«, Τα Νέα, 1.03.2008