Το ανομολόγητο: «αυτό που δεν είναι δυνατό να ανακοινώσει κάποιος», «αυτό που δεν παραδεχόμαστε», το «αφανέρωτο», το «κρυφό», «αυτό που δεν μπορεί εύκολα να περιγραφεί ή να αναφερθεί λόγω ακαταλληλότητας του περιεχομένου του».Δύσκολα μπορεί κανείς να βρει πιο κατάλληλη εφαρμογή και χρήση του όρου απ’ ό,τι στα ζητήματα που άπτονται της ιστορίας και της θέσης των μειονοτήτων στην ελληνική έννομη τάξη. Η αποκάλυψη του ανομολόγητου συχνά είναι μια επώδυνη διαδικασία. Όχι μόνο γιατί μας εξοικειώνει με τα ανείπωτα, αλλά κυρίως διότι απομυθοποιεί όσα έχουμε μάθει…

Απέναντι στη μετεμφυλιακά επιβεβλημένη αποσιώπηση που κυριάρχησε στη χώρα μας στο θέμα των μειονοτήτων ή, αντιστρόφως, απέναντι στον καθαγιασμό του δικαιώματος στη διαφορά και άλλα πομπώδη με τα οποία εξοικειωθήκαμε εσχάτως στην Ευρώπη –έστω και για λόγους πολιτικής ρητορικής–, το κρίσιμο διακύβευμα σε σχέση με τις μειονότητες είναι τα απλά, γνωστά σε όλους αλλά και για όλους, δικαιώματα των ανθρώπων.  Όλων των ανθρώπων.Αυτό είναι τo «ανοιχτό» συμπέρασμα που συνάγεται από τα κείμενα του συλλογικού αυτού τόμου.